Mosiądz

MOSIĄDZ

Stop miedzi i cynku, zawierający 10–45% cynku. Może zawierać dodatki innych metali, takich jak ołów, glin, cyna, mangan, żelazo, chrom oraz krzem. Topi się w temp. poniżej 1000 °C (zależnie od gatunku). Powyżej temperatury 907 °C główny składnik stopowy mosiądzu tj. cynk zaczyna parować powodując tworzenie się zgaru.

Mosiądz ma kolor pomarańczowożółty, przy mniejszych zawartościach cynku zbliżający się do naturalnego koloru miedzi. Stop ten jest odporny na korozję, ciągliwy, łatwy do obróbki plastycznej. Posiada dobre właściwości odlewnicze. W niektórych zastosowaniach jego wadą jest stosunkowo duża gęstość (8,44–8,75 g/cm³).

Z mosiądzu wytwarza się armaturę, osprzęt odporny na wodę morską, np. śruby okrętowe, a także amunicję, okucia budowlane, w szczególności klamki. Ponadto elementy maszyn w przemyśle maszynowym, samochodowym, elektrotechnicznym, okrętowym, precyzyjnym, chemicznym. Ważnym zastosowaniem mosiądzu jest produkcja instrumentów muzycznych. Jest on wytrzymalszy od brązu, ponieważ zawiera cynk nadający mu wytrzymałość, a co za tym idzie – twardość[3]. Jest on bardzo podatny na obróbkę plastyczną na zimno, np. podczas produkcji łusek amunicji. Ponadto z mosiądzu wytwarza się monety, medale, świeczniki, puchary, kłódki, moździerze, pomniki, elementy ozdobne (klamry, klamki) i wiele innych drobnych części oraz wyrobów jak np. odważniki, okucia, ramy obrazów itp.

Mosiądz dostarczany jest w postaci sztab do odlewania lub prętów, drutów, blach, taśm i rur.

Klasyfikacja

Klasyfikacje i składy mosiądzów podaje Polska Norma PN-xx/H-87025

Ze względu na skład mosiądze dzieli się na:

  • Mosiądze dwuskładnikowe – są podatne na obróbkę plastyczną na zimno, odporne na korozję naprężeniową oraz dobre do lutowania. Stosowane są na elementy armatury w przemyśle chemicznym i okrętowym wykonane różnymi metodami obróbki plastycznej zwłaszcza przez głębokie tłoczenie. Zaliczają się do nich: M95 (CuZn5), M90 (CuZn10), M85 (CuZn15), M80 (CuZn20), M75 (CuZn25), M70 (CuZn30), M68 (CuZn32), M63 (CuZn37), M60 (CuZn40).
  • Mosiądze ołowiowe – zawierające dodatki ołowiu. Ołów dodawany jest w celu polepszenia skrawalności materiału. Mają ograniczoną podatność na obróbkę plastyczną na zimno. Stosuje się je na elementy wykonane techniką skrawania. Do mosiądzów ołowiowych należą MO64 (CuZn34Pb3), MO62 (CuZn36Pb1.5), MO61 (CuZn36Pb3), MO58A (CuZn39Pb2), MO58b (CuZn40Pb2), MO58 (CuZn40Pb2) oraz także odlewnicze MO60 (CuZn38Pb1.5), MO59 (CuZn39Pb2).
  • Mosiądze specjalne – zawierają dodatki takich pierwiastków jak cyna, aluminium, mangan, żelazo, krzem i/lub nikiel. Należą do nich:
    • Mosiądze cynowe – MC90 (CuZn10Sn), MC70 (CuZn28Sn), MC62 (CuZn38Sn),
    • Mosiądze aluminiowe – MA77 (CuZn20Al2), MA59 (CuZn36Al3Ni2) i także odlewnicze MA58 (CuZn38Al3Mn2Fe) i MA67 (CuZn38Al3).
    • Mosiądze manganowe – MM59 (CuZn40Mn), MM57 (CuZn40FeMnSnAl), MM56 (CuZn40Mn3Al) oraz odlewnicze MM47 (CuZn43Mn4Pb3Fe), MM55 (CuZn40Mn3Fe), MM58 (CuZn38Mc2Pb2).
    • Mosiądz niklowy – MN65 (CuZn29Ni6).
    • Mosiądz krzemowy – MK80 (CuZn16Si3) stosowany także jako odlewniczy.
  • Mosiądze wysokoniklowe – to stopy miedzi, cynku i niklu z dodatkiem manganu. Ze względu na srebrzysty kolor stop ten popularnie nazywany jest nowym srebrem lub argentanem. Stop ten ma bardzo dobre własności sprężyste i oporność na korozję – MZN18 (CuNi18Zn27), MZ20N18 (CuNi18Zn20), MZN15 (CuNi15Zn21), MZN12 (CuNi12Zn24). Mosiądze wysokoniklowe używa się na części sprężyste, okucia i wyroby jubilerskie. Ponieważ po wypolerowaniu przypominają kolorem srebro, używane są do produkcji cukiernic, pater, kielichów, sztućców i innych przedmiotów ozdobnych.

 

Charakterystyka gatunków

 

Symbol Gęstość Charakterystyka stopu Zastosowanie
CuZn36Pb1
CW601
CuZn36Pb1
8,6 doskonale nadaje się do obróbki kształtowej, do obróbki plastycznej na zimno, tłoczenia, nitowania i obróbki skrawaniem, jest odporny na wodę, roztwory soli i różne płyny organiczne elementy wykonywane różnymi metodami skrawania oraz obróbki plastycznej
CuZn36Pb1,5
CW601N
C34500
MO62
8,6 dobrze skrawalny, podatny do obróbki plastycznej na zimno i gorąco elementy wykonywane różnymi metodami skrawania oraz obróbki plastycznej
CuZn37Pb2
CW606N
CZ131
C35300
8,6 dobrze skrawalny, podatny do obróbki plastycznej na zimno elementy wykonywane różnymi metodami skrawania oraz obróbki plastycznej
CuZn36Pb3
CW603N
C37000
C3601
CZ124
MO61
2.0375
8,7 bardzo dobrze skrawalny (obróbka na automatach) o ograniczonej podatności do obróbki plastycznej na zimno elementy wykonywane różnymi metodami skrawania w tym na automatach
CuZn38Pb1,5
CW607N
MO60
8,7 dobrze skrawalny, podatny do obróbki plastycznej na zimno elementy wykonywane różnymi metodami skrawania oraz obróbki plastycznej
CuZn38Pb2
CW608N
8,7 dobre własności mechaniczne, podatny do obróbki skrawaniem oraz obróbki plastycznej na gorąco, dobra odporność na wodę, alkaliczne roztwory soli organicznych, nie jest odporny na działanie kwasów i związków siarki elementy wykonywane różnymi metodami skrawania oraz obróbki plastycznej (koperty zegarków, elementy optyczne, części tłoczone i grawerowane)
CuZn39Pb0,5
CW610N
8,7 dobrze skrawalny, podatny do obróbki plastycznej na zimno typowy stop do gięcia na zimno
CuZn39Pb1
CW611N
8,7 dobrze skrawalny, podatny do obróbki plastycznej na zimno elementy wykonywane różnymi metodami skrawania oraz obróbki plastycznej
CuZn39Pb2
CW614N
8,7 bardzo podatny do kucia na gorąco oraz obróbki skrawaniem, obróbka plastyczna na zimno jest ograniczona, charakteryzuje się wysoką ciągliwością elementy wykonywane różnymi metodami skrawania oraz obróbki plastycznej
CuZn39Pb3
CW614N
MO58
C38500
C3603, C3604
2.0401
CDA385
CZ121Pb3
8,7 doskonale skrawalny o ograniczonej podatności do obróbki plastycznej na zimno (klasyczny stop do obróbki na automatach) elementy wykonywane różnymi metodami skrawania w tym na automatach
CuZn40Pb2
CW617N
MO58B
CZ122
C38000
2.0402
8,4 dobrze skrawalny o ograniczonej zdolności do obróbki plastycznej na zimno, wysoka podatność do obróbki plastycznej na gorąco produkcja części kutych o skomplikowanych kształtach, zacisków przemysłowych, części do przewodów rurowych, kanalizacyjnych, grzewczych, armatury przemysłowej
CuZn36Pb2As
CW602N
CZ132
C35330
8,6 dobrze skrawalny o obrabialny plastycznie na zimno, bardzo wysoka odporność na odcynkowanie elementy dla których wymagana jest wysoka odporność na odcynkowanie w połączeniu z dobrą skrawalnością
CuZn37
M63
CW508L
CZ108
C27400
2.0321
8,4 umiarkowana obrabialność, możliwe duże odkształcenia na zimno, tłoczenie, gięcie, odporny na korozję, średnia spawalność idealny do zastosowań w trudnych warunkach środowiskowych, bardzo dobra skłonność do polerowania lustrzanego
CuZn15
M85
CW502L
CZ102
C23000
2.0240
8,7 idealny do formowania na zimno, łatwo da się polerować, niklować, chromować, bardzo dobra odporność na korozję atrakcyjny do zastosowań dekoracyjnych, ceniony w branży jubilerskiej i zegarmistrzowskiej, w elektronice i hydraulice

 

Oferta mosiądzu w NOVUSMETAL:

  • blachy
  • taśmy
  • formatki
  • pręty
  • profile
  • rury
  • płaskowniki
  • druty

 

Jeśli pojawią się jakiekolwiek pytania, zapraszamy do kontaktu: kontakt

Asortyment